یکی از کاربردهای اصلی رنگ بندی سیم ها تشخیص فاز، نول و ارت در ساختمان و مراکز تجاری می باشد. اگر این مهم مطابق استاندارد رعایت نگردد، علاوه بر افزایش خطر برق گرفتگی، خدمات تعمیر و نگهداری با مشکلات مختلف روبرو خواهد شد. از کاربرد دیگر رنگ بندی سیم ها میتوان به تقسیم بار بین فازها میتوان اشاره نمود. اگر رنگ بندی مطابق الزامات استانداردی رعایت نگردد، شناسایی فازها جهت تقسیم بار با مشکل مواجه خواهد شد. در ادامه با هیرمان صنعت همراه باشید تا به صورت دقیق تری به بررسی استاندارد رنگ های سیم برق بپردازیم.
دانستن این موضوع قبل از شروع هر نوع پروژه سیم کشی منزل و همچنین برای ایمنی شما بسیار ضروری است. مهندسان برق ، پیمانکاران ، بازرگانان ، تولیدکنندگان و به ویژه برق کاران در سراسر جهان از کدهای مختلف رنگ سیم کشی برق برای نصب کابل و سیم و توزیع برق در ساختمان های صنعتی یا منازل مسکونی استفاده می کنند. برخی از کدهای رنگی سیمها و کابلها اجباری هستند در حالیکه برخی دیگر اختیاری هستند.
کدهای رنگی سیم کشی مناسب استفاده شده در تاسیسات بهترین راهکار برای خطوط ، ردیابی سیم خنثی و زمینی ، صرفه جویی در وقت ، تعمیر و نگهداری / عیب یابی آسان و محافظت از افرادی است که روی آن کار می کنند.
انتخاب رنگ های مختلف سیم جهت فاز، نول و ارت در سیستم های برقرسانی در کشورهای مختلف متفاوت می باشد. به عنوان مثال رنگ سیم نول در استاندارد آمریکا خاکستری یا سفید و در استاندارد قدیم اروپا آبی می باشد. این در حالیست که مطابق استاندارد سیم و کابل ایران، نشریه ۱۱۰، رنگ سیم نول می بایست آبی (ترجیحا آبی روشن) و رنگ سیم فاز، سیاه و یا قرمز انتخاب گردد.
این نشریه در ارتباط با مشخصات فنی عمومی و اجرایی تاسیسات برقیکارهای ساختمانی می باشد که جلد یک آن به تاسیسات برقی فشار ضعیف و فشار متوسط و جلد دو آن به سیستمهای جریان ضعیف می پردازد. مطابق با بند ۲-۶-۱۲ فصل دوم صفحه ۴۲ رنگ سیم ها باید بر حسب فاز تغذیه کننده تغییر کرده و بر طبق فهرست زیر باشد:
فاز اول: قرمز
فاز دوم: زرد
فاز سوم: سیاه
نول: آبی کم رنگ
برگشت فاز : ترجیحاً رنگ فاز مربوطه با خط سفید و در صورت عدم امکان خاکستری
توجه به اینکه ضروری است که در صورت استفاده از رنگ آبی بعنوان سیم نول، استفاده مجدد از این رنگ برای سیم فاز مجاز نمی باشد.
یکی از سیم های مهم در برقرسانی ساختمان و مجتمعات مسکونی، انتخاب رنگ سیم ارت می باشد. رنگ سیم ارت در استاندارد ایران می بایست بصورت سبز/زرد که بصورت ترکیب دو رنگ می باشد انتخاب گردد. این سیم در حالت عادی هادی جریان برق نبوده و در زمان بروز خطا و یا اتصالی هدایت کننده جریان اتصالی به زمین می باشد.
یکی از استاندارد های معتبر سیم و کابل، استاندارد IEC می باشد. طبق استاندارد IEC استفاده از رنگ‌های سیاه – قهوه‌ای – قرمز – نارنجی – زرد – سبز – آبی – بنفش – خاکستری – سفید – صورتی – فیروزه‌ای مجاز دانسته شده است. البته استفاده از رنگ‌های سبز و زرد به صورت جداگانه، تنها زمانی مجاز دانسته شده است که این رنگ‌ها باعث سردرگمی برای تشخیص سیم زمین (که معمولا به رنگ زرد و با نوار سبز کشیده می‌شود) نشوند.
رنگ سیم برق DC
سیستم های انرژی خورشیدی و بسیاری از سیستم های باتری از جریان DC استفاده می کنند. جریان متناوب AC در این موارد کاربردی ندارد.رنگ بندی سیم های سیستم DC به شرح زیر می باشد:
مثبت (غیر زمین) : قرمز
منفی (غیر زمین) : سیاه
زمین : سفید یا خاکستری
در شکل زیر استاندارد رنگ بندی سیم های برق در کشورهای مختلف نمایش داده شده است:
